Waarom vriendschappen voor pubers zo belangrijk zijn
De helft van de mensen vergist zich in de wederkerigheid van een vriendschap; die ander beoordeelt de ‘vriendschapsband’ eigenlijk met niet meer dan ‘kennissen’ of ‘collega’s of beoordeelt de vriendschap duidelijk een stuk minder intiem dan gedacht.
Het AD kopt met ‘helft vriendschappen is niet wederzijds: pijnlijk’
Best Friends For Ever
Het zal je maar gebeuren: jij denkt dat jouw vriendin en jij ‘Best Friends For Ever’ zijn en zij blijkt er vanuit te gaan dat het dagelijks chatten en praten over de leukste jongen in de klas meer iets is voor ‘goede kennissen’. Het gebeurt in bijna elk puberleven wel een keer dat je je vreselijk vergist in de vriendschap en (emotioneel) met lege handen staat als de goede vriend zijn of haar weg vervolgt. Met ándere ‘beste vrienden’. Het verdriet voor pubers is groot: juist in deze periode van hun leven ontwikkelen ze vriendschappen en zijn ze sociaal heel gevoelig.
Niet mee mogen doen is meer dan ‘niet zo leuk’
Het horen bij een groep is voor pubers belangrijk. Vaak veel belangrijker dan we als volwassenen inschatten. Vanuit het brein zie je ook dat als een puber toegelaten wordt tot die zo fel gebeerde groep, het beloningsgebied in de hersen een eigen feestje viert.
Dat maakt dat pubers ver kunnen gaan om ‘er bij te horen’. Dat heeft niets te maken met ‘zwakke knieën’ of een slecht zelfbeeld maar alles met een natuurlijke overlevingsdrang die, als deze wordt beloond, ook meteen alle zeilen bijzet in dat gevoelige, zich ontwikkelende puberbrein. ‘Laat die knullen dan ook gewoon links liggen’ is geen handig advies aan een puber die steeds (bijna) in de problemen komt vanwege het gehang bij een bushokje. Vrágen wat de vriendschap met deze jongens voor hem betekent helpt je niet alleen met meer contact met je zoon maar helpt je ook om de beleving van je puber beter te begrijpen en de waarde die hij aan deze vriendengroep hecht goed in te zien. Vanuit dit begrip kun je altijd verder praten.
Vrienden leveren natuurlijk veel meer dan alleen problemen: vriendschappen tussen pubers zijn hecht en het is juist in een periode waarin er zo veel veranderd belangrijk om die gevoelens en ervaringen te kunnen delen met leeftijdsgenoten.
Lieve woorden helpen niet
Inmiddels weten we vanuit hersenonderzoek dat ‘er niet bij horen’ letterlijk pijnprikkels in de hersenen geeft. Buitengesloten worden geeft in de hersenen precies in het zelfde gebied prikkels als waar lichamelijke pijn die prikkels doorgeeft. En hoe sterker deze prikkels reageren op buitengesloten worden, hoe meer de eigenwaarde van een puber daalt. Een systeem dat niet te beargumenteren valt of met lieve woorden van je vader of moeder is op te lossen.
Wat is het verschil tussen pubers en ouders?
Ouders kunnen het zich vaak niet voorstellen dat hun zoon of dochter zo onder de indruk is van de afwijzing van een (vermeende) vriend of vriendin. Dat is niet zo vreemd: wij hebben een ontwikkeling doorgemaakt waarbij het hersengebied dat helpt met relativeren van negatieve gebeurtenissen in ons leven. Je herkent zo’n gedachte van jezelf misschien wel ‘alsof ze zelf zo slank/goed gekleed / populair / aardig is…’
Dat is ook het grote verschil tussen ouders en hun pubers: het verdriet en de teleurstelling als je je afgewezen voelt is waarschijnlijk even groot. Alleen wij kunnen onze negatieve emoties beter beargumenteren.
Wat helpt dan wel?
Het maken van vrienden en het onderhouden van vriendschappen vraagt veel van een mens: je moet kunnen incasseren, rekening houden met een ander, interesse tonen… Kinderen leren dat natuurlijk eerst thuis, in de manier waarop ouders omgaan met elkaar en hun vrienden; of ze investeren in vriendschappen en hoe er – achter de rug – over mensen gesproken wordt. Je helpt je puber door gastvrij te zijn naar zijn en/of haar vrienden en vriendinnen en ruimte te bieden om de vriendschappen te onderhouden. En ja, dan kan het zo maar zijn dat je op die vrije vrijdagavond, als je eigenlijk in een joggingpak languit op de bank had willen liggen, opeens een paar van die lange slungels tegen komt…
Hoe motiveer jij jouw puber om vriendschappen op te bouwen en te onderhouden? Is jouw puber sterk in het maken van contact? Of juist niet? Hoe ervaar jij jouw vriendschappen en heb je nog vrienden uit je puber-jaren?
