Dat eeuwige geruzie tussen pubers in huis
‘Jongens, blijf van elkaars spullen af’, ‘nee, als Jorgen de tv als eerste aan heeft gezet dan kun jij niet zomaar naar een andere zender zappen’, ‘dat t shirt is van je zusje, dat kun je niet zo maar, zonder te vragen even lenen’.
Herkenbaar? Broer en zus, zus en zus, broer en broer; jouw ideale plaatje van pubers die gezellig met elkaar een spelletje (mens erger je niet 😉 ) aan het spelen zijn vervliegt al snel als je voor de zoveelste keer voor politieagent moet spelen.
Is er iets te doen aan die eeuwige strijd die zo maar, zonder enkele aanwijzing los kan branden. Nou ja… zonder enkele aanwijzing… Als je een dochter met het t shirt van de andere dochter aan de ontbijttafel ziet verschijnen weet je in ieder geval wat je te wachten staat!
Goed nieuws
Eerst maar het goede nieuws als het om ruzie tussen broers en zussen gaat: waar wrijving is, daar is warmte. Juist binnen een veilige omgeving als het gezin kun je goed leren wat het is om ruzie te maken, hoe je je eigen grenzen bewaakt, om het weer goed te maken en om sorry te zeggen. Wat dat betreft is het niet meer dan logisch als kinderen het met elkaar aan de stok hebben. Ze zijn – binnen jullie veilige muren – aan het leren om ze staande kunnen blijven in ‘de grote wereld’ om hen heen.
De vlam in de pan
Toch herkennen we allemaal die momenten waarop het lijkt dat er maar even iets hoeft te gebeuren of de vlam slaat in de pan. Pubers staan met al hun zintuigen zo op scherp dat een enkele opmerking al reden kan zijn om als kemphanen tegenover elkaar te staan. Als het op maandag prima is dat de één een t shirt van de ander leent (nee joh, dat hoef je toch helemaal niet te vragen!) kan de wind een dag later uit een totaal andere hoek waaien en hoor je het verwijt ‘jij denkt ook dat je alles zo maar van me kunt pakken!’ schetteren.
Spiegelneuronen
Men neme een groep wetenschappers, een groep makaken (apen), een zak pinda’s en elektroden om te implanteren.
De elektroden worden geimplanteerd bij de makaken en de veronderstelling dat deze reactie geven zodra een aap een pinda eet wordt bevestigd. Wat daarna gebeurt blijkt later een nieuw uitgangspunt in al het hersenonderzoek te worden: een wetenschapper (zonder geimplanteerde elektroden) eet óók een pinda. En tot iedereens verbijstering reageert de elektrode bij een makaak. Alsof deze zélf een pinda eet. Inmiddels leven we ruim twintig jaar later en weten we veel meer over deze spiegelneuronen. De uitdrukking ‘zien eten is doen eten’ blijkt dus waar te zijn. Je herkent het wel: iemand valt, jij voelt als het ware de pijn mee en wrijft onnadenkend over je knie. Deze spiegelneuronen werken verder: ze helpen mensen ook in de non verbale communicatie en helpen je om ‘sfeer te proeven’. Stel je voor: je loopt binnen en ervaart een geladen atmosfeer. Het verbaasd je niets als je later hoort over de ruzie die net voor jouw komst heeft plaatsgevonden. De sfeer die om jou als opvoeder heen hangt is de basis van de sfeer in huis. Ben je gestresst? Boos? Gefrustreerd? Teleurgesteld? Je kinderen pakken deze signalen op. Ruzie met elkaar maken is al snel de volgende stap.
De ruzie gaat ogenschijnlijk over een t-shirtje maar blijkt bij nader inzien over de stress van een muziekuitvoering te gaan
Staar je niet blind op de situatie
Vaak gaat het helemaal niet om dat ene t shirtje dat ‘zonder vragen’ geleend wordt. Of om een geodriehoek die uit een bureaulaatje gejat wordt. Als ouders heb je (te) vaak de neiging om juist op deze signalen te reageren. Handiger is het om net een laagje dieper in te steken en de vraag te stellen ‘gaat het echt om die geodriehoek (of dat t-shirt, die fiets, de afwas…) of is er iets anders aan de hand? Grote kans dat je door deze vraag, waarmee je eigenlijk aansluiting zoekt met het emotionele brein van je puber, een antwoord krijgt dat helemaal niets te maken heeft met het onderwerp van de uitbarsting zelf. Een teleurstellend cijfer voor een repetitie, ruzie met een vriendinnetje, zenuwen voor een proefwerkweek.
Juist door aandacht te hebben voor deze onderliggende emoties helpt je om snel de angel uit de situatie te halen.
Als de rust is weergekeerd is het misschien geen gek idee om nog eens uit te leggen dat je van elkaars spullen af moet blijven. Hou vooral in je achterhoofd dat dit vast de laatste keer niet zal zijn…
