‘En nu is jeugdzorg er bij betrokken, is de vreselijke term ‘uit huis plaatsing’ gevallen en heb ik een zoon die een soort van Kortjakje aan het worden is: de hele week ziek en in het weekend feesten en beesten.’
Voor me zit een moeder die het niet meer weet. Ze is vijf jaar geleden gescheiden van de vader van haar puberzoon. Beide ouders hebben inmiddels al weer een vaste relatie met een nieuwe partner. Samen brengen we de situatie in kaart.
Vanwege het feit dat jeugdzorg en de jeugdgezondheidsdienst door school zijn betrokken bij het spijbelgedrag van zoon-lief is zij op de hoogte van de problemen. Tot dat moment was ze zich eigenlijk nergens van bewust. Het leek goed te gaan met Tim. Ja, bokkig en weerbarstig gedrag maar dat hoort bij pubers. Dat hij een jaar over zou moeten gaan doen op school: ze had er geen idee van. Dat hij überhaupt nooit op school aanwezig was, de laatste 6 maanden: ze was er niet van op de hoogte. ‘Als ik in het weekend vraag hoe het op school gaat, dan zegt Tim dat het OK is. Dan weet ik het verder ook niet, natuurlijk.’
Tim blijkt in principe bij zijn vader te wonen. En bij diens ‘nieuwe’ partner. Samen met haar dochter, die ongeveer de zelfde leeftijd als Tim heeft, vormen ze een samengesteld gezin. Om het weekend is Tim bij Lisette, zijn moeder. Een aantal jaren geleden was dat anders, eigenlijk precies omgekeerd. Tim was in principe bij Lisette en haar nieuwe partner en om het weekend logeerde hij bij zijn vader. Tegen zijn zin. Elke vrijdag als zijn weekendtas gepakt werd was het drama. Hij wilde niet, hij ging niet en hij zou wel naar huis terugkomen. De band met zijn vader leek er onder te lijden en de keuze van zijn moeder was al snel: dan ga je bij je vader wonen, een tijdje. Om te bouwen aan jullie band. En zo geschiedde.
De band met de vader lijkt nu hecht te zijn: alles wat pappa beslist is waarheid. Dus Tim wil, net zoals zijn vader, niet met mij komen praten. Achterlangs loopt het traject van jeugdzorg en de klok tikt verder. Het spijbelen wordt niet minder. ‘Als Tim zegt dat hij ziek is, dan is hij ziek, is het verweer van zijn vader.’ De in alle rust verlopen scheiding wordt inmiddels overschaduwd door een na-scheidingse oorlog met Tim als inzet. Als je de status van Tim leest begrijp je de houding van Lisette wel: ze wil het beste voor haar kind en deze situatie is dat overduidelijk niet. Tim moet maar weer bij haar – thuis – komen wonen.
En Tim? Die denkt er niet over om weer bij zijn moeder te gaan wonen. En persoonlijk denk ik niet dat dit alleen komt omdat hij bij Wilfred, zijn vader, alle ruimte krijgt om te spijbelen en zijn dagen door te brengen met het spelen van games. We zullen met elkaar eerst terug moeten gaan naar het moment dat Lisette de beslissing nam om Tim bij zijn vader te laten wonen. Met hoeveel zorg beslissingen ook genomen kunnen worden, ze kunnen een totaal andere wending nemen. Zo ook nu: bij Tim komt op een gegeven het hoge woord er uit. ‘Tegen zijn wil gedumpt worden op een plek waar hij zelfs een weekend niet wilde doorbrengen en dan nu opeens de bezorgde moeder uithangen. Meer dan een half jaar heeft ze niet willen zien dat het slecht met hem ging, dat hij zich ongelukkig voelde en dat hij zich in de steek gelaten voelde. En ja, dat het op school zo slecht gaat, dat voelt als wraak. Maar zijn hoofd zit ook vol boosheid en verdriet. En zijn moeder hoeft hij niet meer te zien. Ook niet in het weekend.’ Van Wilfred hoeft Lisette geen steun te verwachten. ‘Als Tim niet wil, dan kan ik hem niet dwingen.’
Gideon de Haan begeleidt nieuwe gezinnen naar een succesvolle start. Het loyaliteitsconflict dat elk kind van gescheiden ouders ervaart, is zijn drijfveer bij het begeleiden van gezinnen. Zelf is hij getrouwd en stiefvader van twee (stief-)zoons.
Deze column is eerder verschenen in het kwartaalmagazine Nieuw Gezin
